responsive site templates
اسلامی سازی دانش و یک درس برای ایران
تلاش برای اسلامی سازی دانش یا آنچه جریان تحول در علوم انسانی در ایران نامیده می شود را شاید بتوان مهمترین پروژه برنامه ریزی شده در نظام آموزش عالی کشور طی یک دهه اخیر دانست
من در مورد تلاش های صورت گرفته در این زمینه در ایران هیچ تخصص یا مطالعه خاصی ندارم اما برای بیش از 10 سال (از سال 2008 تا کنون) دو جنبش علمی و عمیق فکری مشابه را در کشور مالزی خیلی دقیق مطالعه کردم .
جالب است بدانید که پس از ایده پردازی های اولیه و مهم سید حسین نصر در حوزه اسلامی سازی دانش در دهه 1960، دو جنبش فکری قوی در این زمینه در جهان شکل گرفت که یکی به رهبری الفاروغی فلسطینی الاصل در آمریکا و دیگری به رهبری نقیب العطاس در کشور مالزی بود. هر دو جنبش در جهان طرفداران و منتقدان زیادی دارد و فراگیر شدن این دو بیش از پیش مرهون دیالوگ بین همین طرفداران و منتقدان آنهاست. من در مدت حدود 15 سال اقامتم در مالزی با این جنبش آشنا شدم و از نزدیک با بسیاری از سردمداران اصلی این جنبش ارتباط برقرار کرد  
من اگر بخواهم فقط یکی از مهمترین آموخته های مربوط به این دو جریان فکری در کشور مالزی و البته دیگر کشورهای اسلامی را اینجا به طور خلاصه بگویم، این سخن گرانقدر «وان محمد نور» هست که در لابلای نقدش بر آثار نقیب العطاس یافتم، جایی که وی هشدار می دهد که "در مسیر اسلامی سازی دانش ممکن است با افراد "کوته فکری" مواجه شویم که به اشتباه تصور می کنند اسلامی سازی فرآیندی مکانیکی است که خارج از ذهن یا روح صورت می ‌پذیرد. او به یاد خوانندگان می‌آورد که فرآیند اسلامی سازی دانش در اصل مفهومی و نظری است و لذا یک امر عقلانی است که به قوه ذهن و ادراک اشاره دارد. همین کوته فکران هستند که صحبت از دوچرخه اسلامی، قطار اسلامی و ... به میان می‌آورند و یا اولویت بیشتر به تاسیس و راه اندازی نهادها/سازمان/کارگروه های فیزیکی می دهند، غافل از اینکه اسلامی سازی دانش اول از همه و قبل از هر چیز دیگری نیازمند ذهن متعالی است 
با توجه به اهمیت این موضوع و اینکه جریان اسلامی سازی دانش در ایران نیز در یک دهه اخیر مورد توجه خاص بوده است، من به سهم خود و بدون هیچ ادعایی تلاش کرده ام تا به نوعی در انتقال تجربه شکل گرفته در دنیای خارج به داخل کشور نقش داشته باشم. به همین دلیل نیز به عنوان بخشی از مطالعه آزاد خودم، چند مقاله علمی که عمدتا به مباحث فلسفی (هستی شناختی، معرفت شناختی و ...) و نیز تقسیم بندی های موضوعی که به چیستی، چرایی و چگونگی اسلامی سازی می پردازد، تدوین کرده ام
علاوه بر آن در حوزه مطالعاتی خودم، یعنی حوزه ارتباطات و رسانه، نیز یک مجموعه مقاله منتخب (منتخب از بین بیش از 60 مقاله) شناسایی و به صورت یک کار گروهی ترجمه کرده ایم. این مجموعه مقاله پس از حدود 9 سال پیگیری ! بالاخره از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد و از سال 1401 در دسترس علاقه مندان قرار گرفت
همچنین نقشه ذهنی موضوع "اسلامی سازی دانش" در خارج از کشور را می توانید اینجا ببینید و با رئوس آن آشنا شوید. اگر با نحوه کار با این نقشه ذهنی آشنا نیستید، اینجا کلیک کنید
در ادامه آدرس و مشخصات تمامی آثار تدوین شده فوق الذکر آمده است

اسلامی‌‍سازی دانش معاصر: تقسیم‌بندی موضوعی و فراتحلیل آثار و مهم‌ترین منابع-لینک

تعمقی در چیستی اسلامی سازی دانش در اندیشه متفکران اسلامی خارج از ایران -لینک

چرایی اسلامی سازی دانش، تعمقی در منطق و استدلال طرفداران اسلامی سازی-لینک

تاملی در چگونگی و ملاحظات روش‌شناختی اسلامی‌سازی دانش در اندیشه متفکران اسلامی خارج از ایران-لینک

رسانه و ارتباطات: تجربه مالزی در اسلامی سازی و بومی سازی دانش ارتباطات یکی از کتاب های ترجمه شده با مسئولیت و سرپرستی من است که در قالب 12 فصل از سوی انتشارات علمی-فرهنگی منتشر شده است 

درباره این کتاب

کتاب حاضر حاصل تألیف و ترجمۀ مجموعه‌ای از مقالات علمی و تخصصی در حوزۀ ارتباطات و رسانه است که با توجه و تأکید ویژه بر تجربۀ مالزی و نیز تلاش‌های صورت‌گرفته در این کشور در راستای بومی سازی و اسلامی‌سازی دانش در حوزۀ ارتباطات و رسانه گردآوری و تدوین شده است
صرف نظر از دو مقالۀ تألیفی خودم در این مجموعه (مقاله اول و یازدهم)، سایر مقالات ترجمه‌شده در این کتاب حاصل یک پروسۀ شناسایی، انتخاب و گزینش هدفمند از بین 60 مقالۀ مختلف با مضمون "اسلام و ارتباطات" است که توسط اینجانب، دکتر محسن میری، رئیس وقت مؤسسۀ فرهنگی ـ پژوهشی امین در مالزی و نیز مشاورۀ پروفسور دکتر یوسف حسین، استاد برجستۀ گروه ارتباطات دانشگاه بین‌المللی اسلامی مالزی و از جمله پیشگامان عرصۀ ارتباطات در مالزی، گزینش و سپس برای ترجمه آن اقدام شده است. برخی از مقالات ترجمه شده در این کتاب حاصل ترکیب دو یا چند مقاله از یک نویسنده و یا ترکیبی از یک مقاله با یک سخنرانی یا حتی دستنوشته از یک نویسنده است که به صورت انحصاری در اختیار ما قرار گرفته و به صورت تتمه از آن استفاده شده است. همچنین در ترجمه این مجموعه بیش از 10 نفر از مترجمان خبره مشارکت داشته اند. عناوین فصل های این کتاب به شرح ذیل می باشد 
نگاهی به پیشینه اسلامی سازی دانش در دوران معاصر مالزی -
رسانه و ارتباطات در اسلام: انقلاب فرهنگی گوتنبرگ را به فراموشی بسپارید -
اسلام را به یاد آور: نقدی بر هابرماس و فوکو-
معرفت: حلقۀ گمشده در فناوری اطلاعات و ارتباطات-
انفعال فرهنگی و ارتباطات جهانی: بسته‌بندی مجدد ارزش‌های غربی برای کشورهای غیرغربی-
جایگاه ارتباطات در اسلام: یک تحلیل اجتماعی و تاریخی-
ضرورت اسلامی کردن نظریه‌های ارتباطات-
ارتباطات و ظهور تمدن اولیۀ اسلامی- 
نقدی بر اسلامی‌سازی ارتباطات-
تحلیل رسانه‌های جمعی: توسعۀ یک چشم‌انداز اسلامی- 
نقش رسانه‌ها در توسعه و امنیت ملی مالزی -
نقش و تأثیر علما در رسانه‌های گروهی در شبه‌جزیرۀ مالزی-

نکته حائز اهمیت: همانطور که در بالاتر گفته شد، مالزی از دهه 1970 موضوع بومی سازی و اسلامی سازی را دنبال کرده و این کشور میزبان یکی از مهمترین جنبش های اسلامی سازی دانش بوده که در نیمه دوم دهه 1970 به رهبری سید محمد نقیب العطاس در "موسسه بین المللی تفکر و تمدن اسلامی" در مالزی شروع شد. این تجربه 50 ساله جنبش اسلامی سازی در مالزی (شروع آن، فعالیت هایی که در حین آن صورت گرفته، فراز و نشیب های آن، خروجی آن و سرنوشت آن) به طور جدی نیاز به مطالعه دارد 
من به عنوان کسی این جنبش را با دقت مطالعه و رصد کرده ام و با آن آشنا هستم، اکنون شاهد همان فراز و نشیب ها، چالش ها و ... در جریان اسلامی سازی و بومی سازی دانش در داخل کشور هستم و معتقدم با مطالعه تجربه مالزی و استفاده از درس آموخته های آن  می توان از تکرار تلخ چالش های آن در ایران اجتناب کرد